Lied 452
Het ging op de Assemblee in Krakau over water. En het ging over de boot. Een boot die door ruig water vaart. Een boot waar verschillende mensen op verschillende manieren in zitten, werkend met zeilen, geconcentreerd aan het stuur, gelaten zich overgeven aan hoe het gaat, ziek van de spanning of ontspannen genieten van de storm. En zoals in de afbeelding te zien, was er het donker van het diepe water en het licht van de hoop dat je er samen doorheen komt – met geestkracht en hoop.
Op de Assemblee van de Lutherse Wereldfederatie was telkens een verband tussen de vieringen en de rest van de dag. Het thema ‘One Body – één lichaam, One Spirit – één Geest, One Hope – één hoop’ werd uitgediept in lezingen, bijdragen van mensen uit heel de wereld, in groepsgesprekken. En steeds kwam het terug in de vieringen. Geloof en leven verbonden in een vanzelfsprekende beweging door de dag heen, van het vroege morgenlicht tot na de avondschemer.
Er was het lichte en heldere van ontmoeting en de vreugde van elkaar leren kennen en herkennen in alle openheid. Er was de hoop dat deze Assemblee zou helpen om te midden van een ruige wereld aan te zetten tot momenten van vrede en mildheid. En ook om omkering te stimuleren – van oorlog naar vrede, van uitbuiting naar waardigheid, van uitsluiting naar erkenning.
En dat verwijst meteen naar de donkere kant, die ook op de Assemblee aanwezig was: dat er pijn is bij mensen, en dat mensen elkaar pijn aandoen. En dat we kerk zijn in een wereld waar van alles aan de hand is, en is geweest. En dat het voor de kerk en voor de gelovigen zo zoeken is, hoe in de wereld te varen richting licht en vrede.
Een kracht van geloof en kerk is, denk ik, dat juist die donkere kant benoemd en gezien kan worden. De Assemblee vond plaats in Krakow, op steenworp afstand van Oekraïne waar die verschrikkelijke oorlog gaande was en is. Dat werd onder ogen gezien en verwoord. In de vieringen bijvoorbeeld was plaats voor schuld, en hoop, voor inzicht en omkering.
De Assemblee vond plaats in Krakow, op twee uur rijden afstand van Auschwitz, die verschrikkelijke plaats waar meer dan een miljoen Joden, en duizenden anderen zijn vermoord in de Tweede Wereldoorlog. De gang daarheen werd gemaakt, het kamp werd onder ogen gezien, en op de plek van dat vernietigingskamp was ruimte voor stilte, voor hulpgeschrei en voor het zingen van ‘Kyrie eleison’ – woorden in ons hart gelegd als je woordeloos bent.
Als ik dit schrijf, is de verschrikkelijke oorlog in Israël gaande. Als ik dat allemaal zie, en de beelden van dat wrede donker niet kan verdragen, dan ben ik blij met de kerk. Daar kunnen de gebeden klinken en kaarsen branden, en dat kan de plaats zijn waar mensen steeds opnieuw gericht worden op mildheid en vrede en licht.
Ik beweeg mij tussen licht en donker. Ik weet niet of het bij licht begint, en naar donker toe gaat. Of dat het bij donker begint en naar licht gaat.
Maar dat er licht is in het leven, ook als het donker is, is een diep geloof in de kerk wereldwijd, in de mensen op de Assemblee, en in al onze kleine Lutherse geloofsgemeenschappen in Nederland. Wij laveren tussen licht en donker. Wij bevinden ons allen in dezelfde boot die het leven is.
En verbonden in het geloof dat een mens nooit in donker water ten onder zal gaan, maar gedragen wordt naar licht – door het Licht der Wereld zelf.
Ds. Margo Jonker ging in september 2023 als een van de vijf gedelegeerden uit Nederland naar de Assemblee van de Lutherse Wereldfederatie in Kraków. Op die Assemblee waren 800 mensen uit de hele wereld bijeen om het programma voor de Lutherse Kerk voor de komende zes jaar af te spreken. Een groots en inspirerend gebeuren van de Lutherse Wereldkerk.
