Bestendigen proefplek
Binnen het pionieren zijn er twee hoofd-doorstroommogelijkheden:
Herken je je niet in een van deze mogelijkheden (of gaat jullie initiatief stoppen), dan zijn er alternatieve uitstroommogelijkheden mogelijk.
Belangrijkste kenmerken
De belangrijkste verschillen tussen de twee doorstroomprofielen op een rij:
|
|
doorstroomprofiel samen kerk-zijn |
doorstroomprofiel zelfstandig kerk-zijn |
|
gericht op: |
kerkplekken die in samenwerking met een lokale gemeente blijven voortbestaan. De pioniersactiviteiten krijgen een inbedding in de zendende gemeente, bijvoorbeeld als missionair initiatief |
diverse gemeentevormen (i.w.) die vorm (gaan) geven aan meer zelfstandig kerk-zijn binnen het lokale mozaïek van kerkplekken |
|
termijn: |
nog maximaal 1 jaar in de leergemeenschap |
doorgaan in de leergemeenschap met nog maximaal 4 jaar begeleiding |
|
begeleiding: |
door een pionierbegeleider |
idem, plus specialistische begeleiding door de dienstenorganisatie |
|
verslagen: |
uitstroomsjabloon en uitstroomadvies begeleider, op te vragen via pionieren@protestantsekerk.nl. |
specifieke uitstroomsjablonen voor zelfstandig kerk-zijn, op te vragen via pionieren@protestantsekerk.nl |
|
subsidie: |
geen subsidie meer na jaar 6 |
idem, wel begeleiding |
|
vervolg: |
na afloop van het traject mogelijk instromen bij een ander netwerk met vergelijkbare kerkplekken |
na afloop van het traject verder in de landelijke leergemeenschap leerkring voor nieuwe gemeenten |
Zelfstandig kerk-zijn
Pioniersplekken en vergelijkbare nieuwe kerkplekken kunnen zich in de leergemeenschap pionieren oriënteren en voorbereiden op zelfstandig kerk-zijn. Hier zijn de hoofdvormen globaal geschetst. Neem contact op met je pionierbegeleider om het uitstroomproces in gang te zetten.
Als pioniersplek heb je enkele jaren onder de (ambtelijke) verantwoordelijkheid van een zendende kerkenraad gewerkt. Het doel van pionieren om een nieuwe zelfstandige geloofsgemeenschap te vormen heeft steeds meer gestalte gekregen. Het wordt tijd om na te denken hoe deze vorm van zelfstandigheid ook echt een plek kan krijgen in het mozaïek van kerkplekken. In nauwe samenwerking met jullie pionierbegeleider wordt specialistische ondersteuning geboden middels een uitstroombegeleider. Jullie pionierbegeleider kan jullie meer vertellen over het proces.
De drie hoofdvormen op een rijtje:
1. Een pioniersplek wordt een reguliere (wijk)gemeente
Een reguliere gemeente of wijkgemeente is een zelfstandige vorm van kerk-zijn. Een reguliere gemeente is een gemeente in een bepaald gebied (classis). Een reguliere wijkgemeente is een wijkgemeente binnen een protestantse gemeente in een dorp of stad. In het laatste geval werkt de wijkgemeente samen met de andere wijkgemeenten. De wijkkerkenraad werkt samen met de algemene kerkenraad van die gemeente.
De kerkenraad bestaat uit minimaal zeven ambtsdragers. Binnen de kerkenraad zijn er twee colleges: het college van kerkrentmeesters en het college van diakenen. Hierover kan de kerkenraad maatwerkafspraken met de classis (het regionale bestuur) maken. De gemeente en het college van diakenen hebben rechtspersoonlijkheid. De kerkenraad gebruikt het financiële administratiesysteem FRIS. Voor de ledenadministratie gebruikt de kerkenraad LRP. Leden, gastleden, vrienden en belangstellenden kunnen verbonden zijn aan de gemeente. De predikant heeft sacramentsbevoegdheden. De kerkelijk werker of pionier kan deze ook krijgen. In de kerkorde, onder ordinantie 2, staat de reguliere gemeente beschreven.
2. Een pioniersplek wordt een kerngemeente
Een kerngemeente is een zelfstandige vorm van kerk-zijn. De kerngemeente blijft samenwerken met de voormalige zendende gemeente en bij voorkeur ook met de omliggende gemeenten waarmee zij het lokale mozaïek van kerkplekken vormt. De kerkenraad heet kernraad en bestaat uit minimaal drie ambtsdragers en een voorganger. De kerngemeente heeft rechtspersoonlijkheid. Er hoeft geen college van diakenen te zijn. Wel dient het diaconale werk gestalte te krijgen. De kernraad gebruikt het financiële administratiesysteem FRIS. Voor de ledenadministratie gebruikt de kernraad LRP. Leden, gastleden, vrienden en belangstellenden kunnen verbonden zijn aan de gemeente. De predikant heeft sacramentsbevoegdheden. De kerkelijk werker of pionier kan deze ook krijgen. In 2019 besloot de synode dat de kerkvorm 'kerngemeente' mogelijk is. De synode volgt de ontwikkeling van kerngemeenten met belangstelling.
3. Een pioniersplek wordt een missionaire (wijk)gemeente
Een missionaire gemeente of wijkgemeente is deels een zelfstandige (wijk)gemeente. De missionaire wijkgemeente blijft samenwerken met de voormalige zendende gemeente en bij voorkeur ook met de omliggende gemeenten waarmee zij het lokale mozaïek van kerkplekken vormt. De missionaire wijkgemeente valt onder de algemene kerkenraad van de betreffende gemeente. De missionaire gemeente komt onder de verantwoordelijkheid van de classis te staan. Voor dat laatste is tot nu toe nog niet gekozen. De algemene kerkenraad stelt een commissie in, waar tenminste één ambtsdrager uit de algemene kerkenraad zitting in heeft. Eén ambtsdrager kan de bevoegdheden van een predikant krijgen. De ambtsdrager kan de sacramentsbevoegdheden krijgen. De missionaire (wijk)gemeente heeft geen rechtspersoonlijkheid. De algemene kerkenraad is verantwoordelijk voor de financiën en werkt hierin samen met de commissie. Zo ook de ledenadministratie. Leden, gastleden, vrienden en belangstellenden kunnen verbonden zijn aan de missionaire (wijk)gemeente.
Oriënteer je goed
Het is belangrijk dat je je als team goed oriënteert en daar vooral op tijd mee begint. Het landelijk team pionieren geeft hier vanaf het vervolgplan aandacht aan. Jullie pionierbegeleider wordt om een uitstroomadvies gevraagd. Dit proces krijgt vorm in goed overleg en samen met de uitstroombegeleider. Neem voor vragen eerst contact op met je pionierbegeleider of stuur een mail naar pionieren@protestantsekerk.nl voor meer informatie en/of bijbehorende sjablonen
2. Samen kerk-zijn
Sommige pioniersplekken zijn een waardevolle plek geworden, maar zijn nog niet toe aan de stap om zelfstandig door te gaan. Vaak is er wel iets waardevols gegroeid waarvan alle betrokkenen willen dat het doorgaat. Er zijn goede activiteiten, een geloofsgemeenschap met mensen met weinig draagkracht of een studentennetwerk.
Om door te gaan is de steun van anderen en in het bijzonder de samenwerking met de lokale kerk nog steeds nodig. Er vindt dan weer een lokale inbedding plaats. Pioniersplekken die kiezen voor het uitstroomprofiel ‘samen kerk-zijn’ kunnen het zevende jaar nog deelnemen aan de leergemeenschap pionieren. In dat jaar staat pionierbegeleiding in het teken van voortgang na de pioniersperiode (plan opstellen), samenwerking met de lokale kerk en verbinding aan relevante netwerken. Ook nemen ze tijdens een pioniersdag afscheid van de leergemeenschap.
Proces
De pionierbegeleider is in samenwerking met de secretaris verantwoordelijk voor het uitstroomprofiel ‘samen kerk-zijn’. De pionierbegeleider schrijft een uitstroomadvies en de pioniersplek vult het daarvoor passende uitstroomsjabloon in. Beide zijn op te vragen via pionieren@protestantsekerk.nl. Hierin wordt het pionieren geëvalueerd en de financiële eindbalans opgemaakt. De secretaris stuurt ter afronding een brief met het uitstroombesluit en sluit het dossier bij de dienstenorganisatie. Tijdens de pioniersdagen kunnen uitstromende pioniersplekken in het profiel ‘Samen kerk-zijn’ in een apart programmaonderdeel nader advies en begeleiding krijgen.
3. Alternatieve uitstroommogelijkheden
Als een pioniersplek niet of anders verder gaat dan binnen de Protestantse Kerk, dan wordt de pioniersfase afgerond. De pionierbegeleider is daarbij het eerste aanspreekpunt, samen met de secretaris.
Als de pioniersplek niet uitstroomt in het profiel 'samen kerk-zijn' of 'zelfstandig kerk-zijn', dan kunnen onderstaande scenario’s van toepassing zijn. Voor beide geldt dan dat het pionieren (financieel) wordt afgerond en de samenwerkingsovereenkomst met de dienstenorganisatie formeel wordt beëindigd.
Uitstromen buiten de Protestantse Kerk
Soms is het beter om als pioniersplek buiten de Protestantse Kerk uit te stromen of met een minder expliciet 'PKN-label' verder te gaan. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als er sprake is van een samenwerking met andere denominaties of als de interculturele context daarom vraagt. Ook daarvoor is plaats in het mozaïek van kerkplekken. De pionierbegeleider is in samenwerking met de secretaris verantwoordelijk voor dit uitstroomprofiel. De pionierbegeleider schrijft een uitstroomadvies en de pioniersplek vult het daarvoor passende uitstroomsjabloon in. Beide zijn op te vragen via pionieren@protestantsekerk.nl. Hierin wordt het pionieren geëvalueerd en de financiële eindbalans opgemaakt. De secretaris stuurt ter afronding een brief met het uitstroombesluit en sluit het dossier bij de dienstenorganisatie. Tijdens de pioniersdagen kunnen uitstromende pioniersplekken in een apart programmaonderdeel nader advies en begeleiding krijgen.
De pioniersplek stopt
Soms speelt er op een pioniersplek zo veel, dat het verstandiger is om het initiatief (tijdelijk) te stoppen. Dat kan zijn als er geen team (meer) is, of bij ziekte of vertrek van de pionier. Ook kan de lokale context dermate lastig zijn, bijvoorbeeld als er sprake is van een kerkfusie of verkoop van een gebouw. Ook dat is pionieren. Het initiatief wordt dan zorgvuldig afgerond. De pionierbegeleider is in samenwerking met de secretaris verantwoordelijk voor dit uitstroomprofiel. Hij of zij schrijft een uitstroomadvies, en de pioniersplek vult het daarvoor passende uitstroomsjabloon in. Beide zijn op te vragen via pionieren@protestantsekerk.nl. Hierin wordt het pionieren geëvalueerd en de financiële eindbalans opgemaakt. De secretaris stuurt ter afronding een brief met het uitstroombesluit en sluit het dossier bij de dienstenorganisatie. Onze pionierspastor kan daarbij betrokkenen ter zijde staan.
Oriënteer je goed
Het is belangrijk dat je je goed oriënteert en het landelijk team tijdig informeert. Jullie pionierbegeleider wordt om een uitstroomadvies gevraagd. Neem voor vragen contact op met je pionierbegeleider of stuur een mail naar pionieren@protestantsekerk.nl voor meer informatie en/of bijbehorende sjablonen.
