Protestantse Kerk
Doorgaan naar hoofdinhoud
Vindplaats van geloof, hoop en liefde

Kerkelijk werker: Register, ambt of bediening

Voorwaarden om kerkelijk werker te kunnen worden

De aanstelling tot kerkelijk werker is voorbehouden aan kerkelijk medewerkers die de hbo-opleiding Theologie of Godsdienst-Pastoraal Werk (GPW) hebben behaald aan een door de Protestantse Kerk erkende instelling. Onderdeel van deze route is de door de opleidingen gezamenlijk aangeboden module Kerk in uitvoering. 

Een andere voorwaarde is dat kerkelijk werkers belijdend lid zijn van de Protestantse Kerk in Nederland en zijn ingeschreven in het kerkelijk register.

Register Kerkelijk Werkers

Na afronding van de opleiding (inclusief de module Kerk in uitvoering) kan men zich aanmelden bij het synodebureau van de Protestantse Kerk met het oog op inschrijving in het register kerkelijk werkers. Inschrijving is noodzakelijk om een bevoegdheidsverklaring te ontvangen. Daarmee is de ingeschrevene benoembaar als kerkelijk werker in een gemeente of bij een instelling.

Inschrijving vindt plaats nadat de registercommissie in een gesprek de motivatie van de kandidaat en diens vertrouwdheid met het leven en het belijden van de kerk getoetst heeft. Om aangesteld te kunnen worden als kerkelijk werker moet men belijdend lid van de Protestantse Kerk in Nederland zijn.


Studenten die tot 1 september 2017 de GPW-opleiding hebben gevolgd aan de Hogeschool Inholland in Diemen kunnen eveneens ingeschreven worden in het Register kerkelijk werkers van de Protestantse Kerk indien zij tijdens de opleiding de minor gevolgd hebben, die aansluit bij de Protestantse Kerk in Nederland.

> Meer informatie: synodesecretariaat@protestantsekerk.nl; (030) 880 18 80.

Bevestiging kerkelijk werker in het ambt

De kerkelijk werker wordt bevestigd in het ambt van ouderling of diaken met een bepaalde opdracht voor de duur van de aanstelling, indien hij/zij:

  • werkzaam is op de taakvelden pastoraat, gemeenteopbouw, geestelijke vorming, missionair of diaconaal werk;
  • een aanstelling heeft van minimaal 12 uur per week gedurende minimaal 1 jaar. 

De bevestiging in het ambt is in de kerkorde in ord. 3-12 geregeld. De Werkgroep Eredienst heeft, met medewerking van de Vereniging Kerkelijk Werkers, twee orden van dienst samengesteld: voor de bevestiging van de ouderling-kerkelijk werker en voor die van de diaken-kerkelijk werker. Het zijn nog ontwerpteksten, vrijgegeven voor beproeving in de praktijk. Te zijner tijd komen ze als bijlage in het Dienstboek.

Kerkelijk werkers maken met deze bevestiging in het ambt deel uit van de leiding van de plaatselijke gemeente. De bevestiging geldt voor de duur van de aanstelling. 

In de bediening stellen

Er kunnen zwaarwegende redenen zijn om te besluiten de kerkelijk werker niet tot ouderling of diaken te verkiezen. Zo’n reden kan zijn:

  • de betrokkene meent op grond van bezwaren tegen de vrouw in het ambt zelf het ambt niet te kunnen aanvaarden;
  • de gemeente is die overtuiging toegedaan.

In die gevallen wordt de kerkelijk werker in de bediening gesteld.

De bediening geldt ook bij een aanstelling van zeer beperkte omvang. Het deel uitmaken van de kerkenraad zou dan een onevenredig deel van de werktijd uitmaken. Bij een aanstelling van minder dan 12 uur of een aanstelling voor 1 jaar of minder wordt de kerkelijk werker in de bediening gesteld. 

Zelfde verantwoordelijkheid

Of de kerkelijk werker nou ambtsdrager-kerkelijk werker is of kerkelijk werker in de bediening, beiden hebben eenzelfde verantwoordelijkheid voor het werk dat hen is toevertrouwd. Alleen de rol in en tegenover de kerkenraad verschilt.

Binnen de kerkenraad

De kerkenraad is in zoverre opdrachtgever van de kerkelijk werker dat hij vóór de benoeming vaststelt wat de taak is die aan de kerkelijk werker wordt toevertrouwd. Binnen de kerkenraad wordt op gelijke voet samengewerkt. De werkgeversrol wordt vervuld door het college van kerkrentmeesters resp. het college van diakenen. 

Een kerkelijk werker kan niet worden bevestigd als ouderling-kerkrentmeester en dus geen lid zijn van het college van kerkrentmeesters. Is de kerkelijk werker bevestigd als diaken in een gemeente die niet in wijkgemeenten is ingedeeld, dan is zij of hij wel lid van het college van diakenen.

En dan nog dit

  • Bij benoeming en verkiezing van de kerkelijk werker gaat het om één besluit. Het gaat wel om verschillende zaken: de benoeming (en vervolgens aanstelling) heeft betrekking op de arbeidsrechtelijke kant, de verkiezing op de ambtelijke kant.
  • Een kerkelijk werker kan in meer dan één gemeente werkzaam zijn en dan ook in meer dan één gemeente een ambt bekleden of in de bediening staan.
  • De ouderling-kerkelijk werker of de diaken-kerkelijk werker kan afgevaardigd worden naar meerdere vergaderingen.
  • Kerkelijk werkers die niet in de gemeente wonen (en kerken) waar ze werken, kunnen volgens de kerkorde gastlid van de gemeente worden. Zij zijn dan volwaardig stemhebbend lid in de kerkenraad.
  • Kerkelijk werkers vallen onder de regeling permanente educatie. 

Lees meer over

Het thema Kerkelijk werker