‘Buurtmaken’ noemen ze het in de Achterhoek: elkaar opzoeken. Dat is precies wat de protestantse gemeenten van Silvolde, ‘s-Heerenberg-Zeddam, Etten-Terborg-Ulft en Gendringen-Bontebrug doen. Het zijn nog steeds zelfstandige gemeenten, met elk een eigen predikant. Maar onder de naam Klavertje4 doen ze héél veel samen.
Dat begon aan het begin van de coronatijd, vertelt ds. Theo Menting, predikant in Gendringen-Bontebrug: “Toen begonnen we op de woensdagavonden met het luiden van de kerkklokken. We noemden dat ‘de klokken van hoop en troost’. Al snel ontstond het idee om aansluitend een avondgebed te houden. Uiteraard online, toen. Die avondgebeden doen we nog steeds, nu live in een van de vier kerken, verzorgd door de predikanten en anderen. Ze verbinden ons als gemeenten en laten iets zien van de biddende kerk, van het gebed dat altijd doorgaat."
Glossy
Het avondgebed op de woensdagavond is maar een van de vele gezamenlijke activiteiten die inmiddels zijn georganiseerd door de vier gemeenten. Ds. Menting somt op: “Een online talkshow waarin mensen uit de verschillende gemeenten aan het woord komen. Een glossy, Klavier. Startzondag met een kerkentocht langs alle vier de gemeenten. Een kidsmiddag op een boerderij, waarbij de boer de kinderen rondleidde over zijn erf, met na afloop een barbecue. Filmpjes voor kinderen tijdens de 40dagentijd. Gezamenlijke diensten in de Stille Week en met Pasen, en een paaswandeltocht in de paasnacht. Met Pinksteren een openluchtdienst met een koffie- en taartenbuffet. En er wordt al druk nagedacht over het najaar.”
Oog op de toekomst
Wat is het doel van dit ‘buurtmaken’? Is het alleen maar gezellig en inspirerend, of is er meer? “Er zit natuurlijk meer achter”, zegt ds. Menting. “We doen dit ook met het oog op de toekomst. Alles is erop gericht dat de vier gemeenten zo lang mogelijk zelfstandig blijven, dat willen we allemaal. Het woord fuseren nemen we niet in de mond. Maar je moet realistisch zijn: er kan een tijd komen dat samenwerking noodzaak wordt. Dan is het fijn als je elkaar al goed kent, namen en gezichten weet, en niet meer hoeft te onderzoeken of samenwerken lukt.
‘Blijf niet op je eilandje zitten, maar zoek elkaar op’
Ik moet vaak denken aan een lied van Huub Oosterhuis: ‘Wij zijn in bekenden veranderd’. Dat is wat hier is gebeurd. Achterhoekers willen nog weleens ‘de kat uut de boom kieken’, maar daar merk ik niet zoveel van. Iedereen doet mee, al is de een natuurlijk actiever dan de ander.”
Jeugdwerk
Inmiddels wordt er door de vier gemeenten ook gekeken naar wat meer formele vormen van samenwerking. “De ouderlingen, diakenen en kerkrentmeesters zijn bij elkaar geweest om te kijken wat ze voor elkaar kunnen betekenen. In alle gemeenten wordt het lastiger om ambtsdragers te vinden, dan kan het helpen om de krachten te bundelen. Dat geldt ook voor de jeugdwerkers, zij hebben intensief contact. In de ene gemeente zit bijna geen jeugd meer, terwijl het jeugdwerk in de andere gemeente nog goed loopt. Dan is het fijn om samen te werken. Een gezamenlijk kerkelijk bureau zie ik er ook wel komen.”
Voor ds. Menting is het helder: Klavertje4 is een inspirerend voorbeeld voor de rest van Nederland, zeker met het oog op de toekomst: “Blijf niet op je eilandje zitten, maar zoek elkaar op. Niets moet, alles mag. Maak het niet te ingewikkeld: bel de predikant of kerkenraad van je buurgemeente gewoon op en stel voor om samen koffie te drinken en hardop te dromen over wat je als gemeenten gezamenlijk kunt doen.”
Tekst: Mathilde Schouwstra
