Dilemma
In deze serie reageren drie mensen uit de kerk op een dilemma.
Protestanten zijn calvinisten, zo wordt gezegd. Ze zijn ingetogen, wars van ijdeltuiterij, sober en zuinig. Protestanten zouden zelfs anders lachen dan katholieken: met het hoofd, niet met de buik. Zijn protestanten wel in staat tot 'la dolce vita'? Of moeten ze het goede leven eerst verdienen? Vier predikanten reageren.
“Ik heb mijn God, dat is genoeg”
- Jacob Westland, emeritus predikant en schrijver van het boekje Goed en zinvol leven
“Een goed leven in algemene zin is een leven met rust en evenwicht. Een goed leven in diepe zin is verbonden aan de relatie met God. Dat is een leven met hoop en uitzicht. De relatie met God is weggelegd voor iedereen die God zoekt. De goede boodschap daarbij is dat een goed leven wordt geschonken, het is genade. Je hoeft er niet voor te presteren, je hoeft het niet te verdienen. Je hebt al deel aan het goede leven, in Christus. Om het ook zo te ervaren vraagt geloof en overgave. Vind je daar rust en vrede in, dan heb je het goede leven. Andere dingen doen er dan minder toe. Vanuit het goede leven kun je wel genieten, maar een zekere terughoudendheid is op zijn plaats. Psalm 4 zegt ‘In u vindt mijn hart meer vreugde dan zij in hun koren en wijn’. Of denk aan het gezang ‘Ik heb mijn God, dat is genoeg’. Mooie dingen vallen je toe. Je hoeft ze niet te grijpen, niet te hebben. Je hart, je zaak ligt elders. Je leven ligt in God. Zo ervaar ik het zelf; het is een grondhouding die gegroeid is in mijn leven. Ik vind veel dingen leuk om te doen, maar mijn ziel en zaligheid liggen in de vrede met God, in de goede relatie met God."
Ga als gemeente in gesprek over het boekje 'Goed en zinvol leven' van ds. Westland
“Bourgondisch leven is heel Bijbels”
- Andreas Wöhle, president van de evangelisch-lutherse synode
“Vanuit het Bijbels getuigenis weten we dat wat we met God hebben relatie is én geschenk. God biedt een volwassen relatie aan. Daar horen geest én lichaam bij. Kritisch verstand, zelfreflectie en verantwoordelijkheid voor elkaar en voor de schepping. Maar ook: het lichaam en alles wat daarbij hoort. Lutheranen leggen, in navolging van Luther, meer nadruk op het lichamelijke dan andere protestanten. Daar horen muziek, cultuur en kunst bij, maar ook lekker eten, bier - daar hield Luther erg van - en lichamelijke warmte. Sensualiteit en seksualiteit. Lichamelijkheid is geen bijzaak maar iets om van te genieten en God in en voor te prijzen. Wie het genieten verwaarloost, verwaarloost het geloof. Als we in onze lutherse gemeente aan een gast vragen wat haar of hem opvalt, gaat het over de liturgie maar ook over de lichamelijkheid, tot en met het aanraken van elkaar, knuffelen. Ja, ook op zondag als we elkaar ontmoeten voor de kerkdienst. Dat maakt het in tijden van corona extra zwaar; we kunnen elkaar minder nabij zijn. Bourgondisch leven is ook heel Bijbels. In de Bijbel wordt veel gegeten en veel gevreeën. Veel geloofsverhalen cirkelen rond maaltijden, in het Oude en in het Nieuwe Testament. Wie dat lichamelijke element als on-Bijbels beschrijft, zit ernaast. Zuinigheid hoort erbij, maar alleen als je daardoor beter met anderen kunt delen. Het gaat niet om het verkwistend omgaan met Gods goede gaven, maar om uitbundig genieten en vieren van wat er is. En daar vooral veel van uitdelen, dat maakt het nog mooier en nog lekkerder."
“We mogen leven van genade”
- Herman de Vries, predikant in de Protestantse Gemeente Dokkum-Aalsum-Wetsens
“Ik denk dat we hierin iets kunnen leren van jongeren. Zij zijn niet zo met het verdienen van het goede leven bezig, zij willen vreugde, vrolijkheid, gezelligheid. Veel jongeren worden aangesproken door de diensten van bijvoorbeeld Hillsong - waar het er in presentatie, preken en muziek veel moderner aan toe gaat - en door Opwekkingsliederen. Hier in Dokkum hebben we ook een evangelische stroming waar met name jongeren zich toe aangetrokken voelen. Voor oudere mensen geldt dat vaak anders. Zeker in zware reformatorische kerken komen mensen nog weleens somber uit de kerk. Bijvoorbeeld na het avondmaal. Voor velen geldt dat je je eerst bewust moet zijn van je zonden voordat je aan kunt gaan. Sommigen mijden het avondmaal zelfs; de genade zou niet voor hen zijn weggelegd. Dat staat ver af van het goede leven.
Rooms-katholieken hebben de biecht waardoor je weer van je zonden af komt. Protestanten hebben het gevoel er nooit meer van af te komen. Als je een 10 nodig hebt om in de hemel te komen, komen protestanten nooit verder dan een 8 of een 9. Maar we mogen delen in de genade. Zelfs de moordenaar aan het kruis kon daarin delen. Laten we daar wat meer ontspannen in worden. En vraag God er gewoon maar om. God is in de hemel om het ons makkelijker te maken. Het geloof moet vooruit helpen, niet achteruit.”
“Alsof het leven maakbaar is”
- Irene Pluim, predikant in de Protestantse Gemeente Sittard-Grevenbicht
“Ik ben predikant in een pluriforme gemeente in het zuiden van het land waar het overgrote deel van de bevolking rooms-katholiek is. Alle protestanten komen naar deze kerk, moeten en willen het hier met elkaar uithouden. Er is veel ruimte en respect voor elkaars geloofsbeleving. Dat zie ik ook wel als het goede leven, dat je elkaar daarin niet de maat neemt. In de beeldvorming hier zijn het de protestanten die echt wat doen met hun geloof: ze maken er werk van. Dat is de positieve kant van de calvinistische inslag: het gevoel van verantwoordelijkheid. Die verantwoordelijkheid uit zich ook in betrokkenheid van gemeenteleden bij bijvoorbeeld diaconale projecten. Dienstbaarheid aan de naaste is de ander ook een stukje van het goede leven gunnen.
Op de vraag of het goede leven eerst verdiend moet worden, zeg ik hartstochtelijk nee. Alsof het leven maakbaar is, en dat is het niet. Je zou het jezelf dan gaan verwijten als je leven tegenvalt of tegenzit. Het leven bestaat uit dat wat je toevalt. Daar kun je een God achter ervaren, maar tegelijkertijd zit daar dan een spanning in. Want is dan alleen het goede dat je toevalt afkomstig van God?
Het goede leven heeft wat mij betreft te maken met oog hebben voor de kleine dingen, genieten van het dagelijkse, het gewone. En tevreden zijn.”
Foto: Unsplash
