Deze meditatie sprak scriba ds. René de Reuver uit tijdens de kapelviering die de EO op zondag 12 april uitzond op NPO2.
We vieren dit jaar het paasfeest in crisistijd. Het coronavirus heeft inmiddels zijn duizenden verslagen. Ook in ons land. Pasen is dit jaar niet - en misschien wel nooit - een feest dat we vieren in het paradijs. In een wereld waar alles ‘pais en vree’ is. We leven in een tijd vol angst, onzekerheid, verdriet, rouw en verbijstering. En midden in die tijd vieren we het paasfeest.
Op die paasmorgen lang geleden, na de kruisiging van Jezus, was het niet zoveel anders. We lezen in het evangelie hoe de volgelingen van Jezus vol verdriet en verbijstering zijn. Ze komen niet veel verder dan het graf bezien, hun dode Jezus de laatste eer bewijzen. We lezen over de vrouwen, die overmand zijn door verdriet en verslagenheid. Net als Petrus en Johannes. De leerlingen lopen naar het graf, kijken erin, maar weten er niet goed raad mee. Ze gaan weer terug naar huis. En het verhaal van Jezus lijkt te eindigen bij het graf.
Maria van Magdala
Laten we inzoomen op een van de vrouwen die Jezus gevolgd is: Maria van Magdala. Een vrouw met een donker verleden. Voor ze Jezus ontmoette, was haar leven vol demonen geweest, boze krachten en machten die haar leven in de greep hielden. Die haar leven somber en angstig maakten. Totdat ze Jezus ontmoette. Hij bevrijdde haar van die boze krachten en machten. En zij was Hem gevolgd. Tot bij het kruis. En ook nu is ze er: op die vroege paasmorgen. Ze is ontredderd: wat moet ze beginnen zonder Jezus? Straks komen haar oude demonen weer terug… Zo staat ze daar bij het graf. ‘Toen het donker was’, lezen we in de Bijbel. Dat is méér dan alleen een tijdsaanduiding: haar leven is opnieuw donker geworden. Hoe herkenbaar is dat niet: kunnen ook wij niet opgesloten zitten in een cocon van verdriet, leegte, gemis? Andere signalen dringen niet meer tot ons door.
Maria ziet het lege graf, ziet de engelen, maar ze zit zo opgesloten in haar verdriet dat ze niet ziet wat er gebeurd is. ‘Ze hebben mijn Heer weggehaald en ik weet niet waar ze hem hebben neergelegd’, zegt ze tegen de engelen. Maar dan lezen we hoe het verder gaat (Johannes 20: 14-16):
Na deze woorden keek ze om en zag ze Jezus staan, maar ze wist niet dat het Jezus was. ‘Waarom huil je?’ vroeg Jezus. ‘Wie zoek je?’ Maria dacht dat het de tuinman was en zei: ‘Als u hem hebt weggehaald, vertel me dan waar u hem hebt neergelegd, dan kan ik hem meenemen.’ Jezus zei tegen haar: ‘Maria!’ Ze draaide zich om en zei: ‘Rabboeni!’ (Dat betekent ‘meester’.)
In die paar verzen zit eigenlijk het hele wonder van Pasen. Het wonder van Pasen is niet dat Maria - en wij! - in geloof wel even over de dood heen kijken. Nee, het verhaal van de opstanding is een maatje te groot voor ons. God zélf moet eraan te pas komen om het ons te laten geloven. Hij komt en Hij noemt je bij je naam. Dat breekt je leven open en maakt je weer als nieuw. Geeft je geloof, hoop en liefde. ‘De Heer heeft mij gezien en onverwacht ben ik opnieuw geboren en getogen…’
Nieuw begin
‘De dode zal leven. De dode zal horen: nu léven. (...) Een hand zal ons wenken, een stem zal ons roepen. Rotsen breken open…’ Wat een wonder, die paasmorgen! Het verhaal van God met mensen gaat door. Het stokt niet op die ochtend bij het graf. Gods scheppingswoord breekt het leven van ons mensen open. Hij roept je bij je naam en je wordt een ander mens.
Maria wordt van een vrouw in het donker, opgesloten in haar verdriet, een stralende vrouw. De vreugde van het evangelie tintelt door haar leven. Ze wordt zelfs de eerste getuige van de opstanding.
Is dat niet de ervaring van velen, door de eeuwen heen? Dat Jezus je leven openbreekt, als de Levende. In de stilte, door een lied, door een woord uit de Bijbel, door een ontmoeting met een ander. Hij doorbreekt je verdriet en noemt je bij je naam.
Jezus’ verhaal gaat verder, door mensen die maar al te goed weten wat verdriet, ontreddering, lijden en dood betekenen. En die toch samen met Maria uitroepen: ‘Ik heb de Heer gezien en zal leven!’
De Heer is waarlijk opgestaan!
