Protestants Perspectief
Reflecties van scriba en preses bij actualiteiten in kerk & samenleving.
Ds. Marco Batenburg, preses generale synode, heeft een kerstbrief geschreven voor predikanten, kerkelijk werkers en kerkenraden. "Voor kerkelijke gemeenten is het een zwaar jaar geweest. (...) Dat we met Kerst dit jaar als gemeente niet kunnen samenkomen raakt ons daarom zeer."
Zusters en broeders,
Het Kerstfeest van dit jaar zullen we niet gemakkelijk vergeten. Zoals we dit hele jaar waarschijnlijk niet snel zullen vergeten. Met gevoel voor drama kopte het Amerikaanse blad Time zelfs “The worst year ever”. Op de cover een groot rood kruis dat het jaartal 2020 doorstreept. Een bizar jaar, waarin allerlei zekerheden ons werden ontnomen. In ons persoonlijk leven, maar ook in het leven van de kerk.
Voor kerkelijke gemeenten is het een zwaar jaar geweest. Kerkenraden moesten leiding geven in een situatie zoals we die niet eerder meemaakten. Predikanten en kerkelijk werkers moesten nieuwe wegen vinden om hun werk te blijven doen. Nabij zijn in het pastoraat, de juiste woorden vinden in de erediensten - het heeft van ons allen heel veel gevraagd.
Intussen ontdekten we, juist toen dat niet mogelijk was, met nieuwe intensiteit het belang van elkaar ontmoeten, samen het woord horen en de sacramenten vieren. Dat we met Kerst dit jaar als gemeente niet kunnen samenkomen raakt ons daarom zeer.
Kúnnen wij straks dan wel het Kerstfeest vieren? Die vraag klonk in de afgelopen weken regelmatig. Maar Kerst is altijd gevierd - in oorlogen en in vluchtelingenkampen, op slagvelden en in tijden van epidemieën. Ja, juist in deze rauwe werkelijkheid is Christus geboren. In een tijd waarin keizer Augustus zijn machtspolitiek uitoefende door iedereen op reis te sturen; ook Jozef en zijn hoogzwangere vrouw Maria moesten eraan geloven.
Het zinnetje uit het Kerstevangelie dat er voor Jozef en Maria geen plaats is, spreekt ons in deze dagen extra aan. We missen onze vaste plaats in de kerk, er is geen plaats aan het kerstdiner. En wie denkt niet aan die miljoenen vluchtelingen in deze wereld, ook heel dichtbij in de opvangkampen, voor wie geen plaats is.
Dat voor het Kerstkind geen plaats is, raakt aan een diepere lijn in de Bijbel. Het is alsof de evangelist Lucas met deze woorden verwijst naar het begin van het Johannesevangelie: “Hij kwam naar wat van Hem was, maar wie van Hem waren hebben Hem niet ontvangen.” (Johannes 1: 11). Voor Jezus blijkt in de loop van zijn leven vaker geen plaats te zijn. Mensen weigeren Hem te ontvangen. De enige plaats die uiteindelijk voor Hem overblijft, is een kruis.
Daar bevindt Jezus zich tussen twee misdadigers. Zoals Hij in zijn leven telkens weer te vinden is bij mensen met een beschadigd leven. Mensen in nood en schuld en vertwijfeling. In Jezus maakt God zich bekend als een God die niet op afstand blijft, maar afdaalt in onze diepste nood. Daar zoekt Hij ons op, daar komt Hij middenin, als Immanuël: God met ons! Dat is het goede nieuws dat we vieren met Kerst. Evangelie, goede boodschap voor de hele wereld, juist ook voor hen die leven in duisternis en schaduw van de dood, voor hen die weten wat het betekent dat er geen plaats voor hen is.
Ik wens u gezegende Kerstdagen!
Hij doet de duisternis teniet
en engelen zingen ons dit lied,
Hij doet de duisternis teniet
en engelen zingen ons dit lied:
glorie aan God, want vrede is
nu hartslag der geschiedenis.
(Gezang 479: 4; NLB)
