Ieder jaar worden via de Paasgroetenactie van de Protestantse Kerk en Kerk in Actie vanuit het hele land tienduizenden paaskaarten naar gevangenissen gestuurd. Een teken van verbondenheid met de gemeente binnen de muren. “Die verbondenheid willen gedetineerden andersom ook laten zien,” vertelt justitiepredikant Harma Zuidersma. Samen met vrouwelijke gedetineerden ontwierp ze een kunstwerk van verbondenheid, de cover van de paaskaart in 2021.
Samen met een groep vrouwelijke gedetineerden in de gevangenis van Nieuwersluis maakte Harma het kunstwerk dat afgebeeld staat op de paaskaarten dit jaar. Dat doen ze in wat ze noemt het ‘pastoraal atelier’.
Verbonden met buiten
“In coronatijd werken we in hele kleine groepjes van steeds een paar vrouwen,” vertelt Harma. Op maandagmiddagen komen ze bij elkaar. “We maken creatieve dingen, en zijn
tegelijk een gespreksgroep. “Het werkt eigenlijks net zoals tijdens de afwas. Je hebt de beste gesprekken als je handen tegelijkertijd andere dingen doen. Met de ogen op het werk
gericht voelt dat vaak net iets veiliger. Dat is het idee achter het pastoraal atelier.” Harma: “Wij zijn een gemeente binnen de muren, zeg ik altijd. Wij voelen ons verbonden met de gemeente buiten die dikke muren. In het ontstaan van dit kunstwerk hebben we daaraan gedacht. Het thema 'Verbonden' is gekozen omdat wij vanuit onze gemeenschap - binnen de muren - verbonden zijn aan de kerk als geheel. Niet vanuit de overvloed van de kerk naar ons tekort, maar vanuit de ontmoeting waaruit nieuwe vormen van leven kunnen ontstaan. De eerste stap wordt nu gezet vanuit de gevangenis naar de kerk.” Vantevoren wordt het pastoraal atelier door Harma mooi ingericht. “Een kaars brandt, terwijl we werken met wol en goudkleuren. We gebruikten materialen die zachtheid oproepen, iets wat juist in de gevangenis wordt gemist.”
Gemeente binnen de muren
Harma startte in Nieuwersluis de gespreksgroepen in het pastoraal atelier. “Een mens is meer dan zijn of haar daad. Er vinden heftige processen plaats, mensen groeien, worden
mentaal opengebroken. Er wordt samen gerouwd, er vindt ommekeer plaats op een ingeslagen weg, dat gebeurt allemaal.” Daarnaast voert ze individuele gesprekken met
mensen en leidt ze diensten in de gevangenis. “Mensen zitten in een hele moeilijke periode van hun leven. In een dienst delen we samen, wordt er gehuild en worden er verhalen
gedeeld. Gedetineerden hebben het vaak niet getroffen in het leven. In een dienst komen ze - soms voor het eerst in hun leven - in aanraking met verbondenheid en ervaren ze dat niet
alles met geweld hoeft te gaan. Die ervaring van liefde roept veel emoties op, omdat er zo’n tekort aan is in hun leven. Daarom is de gemeenschap binnen de muren zo belangrijk. Vrouwen kunnen zich eraan warmen.”
Wederzijds proces
Corona veranderde ook binnen de gevangenismuren veel. Er kan veel minder bezoek komen en kerkdiensten kunnen alleen plaatsvinden in kleine groepjes. Harma: “Voor corona ontvingen we 48 mensen per dienst. Nu mag maar 1 afdeling per dienst aanwezig zijn, dat zijn vaak maar 2 tot 6 mensen. Er zijn dan een paar diensten per zondag.” Een paasgroet ontvangen doet gedetineerden goed. Harma: “Vrouwen zeggen me: Harma, hoe kan dat nou? Die vrouw die dat geschreven heeft, die kent mij helemaal niet. Dit is zo bijzonder! Als iemand iets aardigs, iets warms krijgt, dan is daar veel waardering voor. Het is goed dat gemeenteleden - buiten de muren - dat ook weten. Het is een wederzijds proces op deze manier.”
Paasgroetenactie
Ieder jaar organiseren de Protestantse Kerk en Kerk in Actie de Paasgroetenactie om gedetineerden een bemoedigende groet te sturen met Pasen. Alle informatie is te vinden op protestantsekerk.nl/paasgroetenactie.
Lees meer:
Foto: Shutterstock
