Noodfondsen zijn in opkomst. Kerken binnen de grenzen van een burgerlijke gemeente zoeken elkaar op en vormen één loket voor hulpvragen waarin de gemeente niet voorziet. In Haaksbergen kun je daardoor, ook al is je portemonnee leeg, toch naar de tandarts of voor een bril naar de opticien.
Acht jaar geleden begon het idee voor een Noodfonds bij Cocky Roessen, namens de Protestantse Kerk in Nederland maatschappelijk werkster in Haaksbergen. Zelf is ze lid van een gemeente van het Leger des Heils.
Breder gedragen
“Ik kwam 14 jaar geleden in dienst omdat er veel eenzaamheid was hier”, vertelt ze. “Maar ik zag ook veel schuldenproblematiek. Daarin werkte ik samen met de gemeente.”
“In de loop van de tijd deed ik steeds meer, omdat de gemeente weinig middelen had. Ik constateerde: op de protestantse diaconie komt wel heel veel af. Zou dit werk in Haaksbergen niet breder gedragen kunnen worden?” Ze benaderde andere kerken en zocht contact met de islamitische gemeenschap en het algemene maatschappelijk werk in Haaksbergen. "Het is me niet gelukt die laatste twee erbij te betrekken, maar de Haaksbergse kerken deden wel mee.”
Contacten met gemeente
De oprichters van het Haaksbergense Noodfonds kozen ervoor indirect te werken. Hulpvragers kunnen alleen aangemeld worden via de afdeling Sociale Zaken van de gemeente of het maatschappelijk werk. Het Fonds zorgt zelf voor goede contacten met de Stadsbank Oost Nederland, de gemeente en het college van Burgemeester en Wethouders.
“Elke keer als er een nieuwe wethouder aantreedt maken we een afspraak om te vertellen waar we mee bezig zijn,” vertelt secretaris Ton Engelbarts. “En elk jaar presenteren we ons jaarverslag op een avond waar we de deelnemende kerken en gemeentelijke vertegenwoordigers voor uitnodigen.”
“Een Noodfonds voorkomt dat mensen gaan shoppen bij verschillende kerken”, licht Engelbarts toe. “Daarom is onze Caritas-afdeling gaan samenwerken met de protestantse diaconie. Voorheen gaven we af en toe wat geld of spullen, maar er was geen verdere begeleiding. Dat heeft zich de afgelopen flink ontwikkeld, vooral door de start met Budgetmaatjes”.
Lening voor schulden
De Haaksbergense Budgetmaatjes helpen mensen om hun financiële situatie op orde te krijgen. Er zijn er inmiddels 11. Ze kunnen vanuit het Noodfonds mensen met schulden een renteloze lening aanbieden om schuldeisers te betalen. Die lening is maximaal 1500 euro. “Zo kunnen ze bijvoorbeeld het energiebedrijf betalen en zijn ze van de deurwaarder af,” vertelt Ton Engelbarts. “Ze beloven dat ze het aan ons terugbetalen. Maar als ze van goede wil zijn en het kan echt niet, dan eisen we het geld niet op.”
Cocky Roessen begeleidt het werk van de Budgetmaatjes. Het geeft haar veel voldoening. “Ik kwam bij iemand die twee laden vol ongeopende post had. Elke keer als ik er kwam, openden we samen enveloppen en we ordenden de rekeningen. Het Noodfonds gaf haar een lening zodat ze alle schuldeisers in een keer af kon betalen.”
“Deze cliënt was sterk teruggegaan in inkomen. We leerden haar opnieuw inkopen doen: niet alleen merkkleding en niet elke maand nieuwe kleren kopen voor haar kinderen. In de supermarkt de A-merken laten staan en onderin de schappen kijken naar wat B-merken te bieden hebben.”
Zelfstandige vrouw
”Zo veranderde haar koopgedrag, ze deed geen impulsaankopen meer en ze is nu van al haar schulden af. Ze vond een andere baan die beter bij haar paste, ze leerde van zich af te bijten en ze is nu een zelfstandige vrouw.”
Tips van Cocky en Ton
Heeft uw gemeente ook plannen een Noodfonds te starten? Cocky en Ton geven u de volgende tips mee:
- Zoek brede samenwerking maar accepteer het als je niet iedereen meekrijgt.
- Benut de mogelijkheid van financiële overheidssteun voor training van je vrijwilligers.
- Maak een duidelijke keus hoe je bereikbaar wilt zijn: direct of alleen via andere instellingen.
- Laat je zien bij de burgerlijke overheid en andere belangenpartijen.
- Pas je hulpaanbod aan op de behoefte van de bevolking.
- Blijf scherp op de verantwoordelijkheid van de gemeente. Neem geen taken over die wettelijk toebedeeld zijn aan de gemeente.
- Neem af en toe de tijd om je missie te herijken als de gemeente haar koers wijzigt.
Dit verhaal komt uit de brochure ‘Arm. Wat doet de kerk?’, het armoede-onderzoek uit 2019 naar hulpverlening door kerkelijke organisaties in Nederland. Meer lezen? Vraag het boekje gratis aan.
Kerken staan op tegen armoede
Wereldwijd leven veel mensen in armoede, ook in Nederland. Kerken over de hele wereld voorzien mensen in hun eerste levensbehoeften, helpen hen aan eigen inkomsten. Zij laten hun stem horen bij onrecht en geven mensen weer hoop voor de toekomst. Kerk in Actie ondersteunt kerken in Nederland en andere landen om dit diaconale werk te verrichten. Lees er meer over op kerkinactie.nl/armoede.
Lees ook het interview met Clara Sies, oprichter van de Voedselbank:
