Wat zou híj doen als hij bij Petrus en de andere discipelen in de boot zou zitten tijdens de storm op het meer? Zou hij weernotities maken of gaan bidden? Oud-weerman Reinier van den Berg (zie kader) houdt namelijk wel van een goede storm. Hij reisde vijf keer naar Amerika om op tornado’s te jagen. En als het in de verte onweert, zit hij het liefst buiten om van het schouwspel te genieten.
Hij moet lachen om de vraag. “Ik zou helemaal niet uitgevaren zijn. Een storm op het meer van Galilea komt vaker voor. Die keer was het blijkbaar wat heftiger dan anders.” Hij kan de lucht lezen, wil hij maar zeggen. “Als ik voorspel dat het over vier minuten gaat regenen, kijken mensen verbaasd, alsof je een profeet bent.” Maar als weerman “weet je waar je op moet letten.”
Roepende in de woestijn
Reinier van den Berg werd bekend als weerman bij RTL. In februari stopte hij bij MeteoGroup, het bedrijf waar hij sinds de oprichting 32 jaar heeft gewerkt. Nu zet hij zich, samen met andere ondernemers, in voor het bedrijf PyrOil. Plastic afval recyclen door er weer olie van te maken, dat is hun doel. En dat gaan ze groots aanpakken.
Een sprong in het diepe, maar die neemt hij uit liefde voor de aarde. De weerfanaat maakt zich ernstig zorgen. De smeltende poolkappen, de regenwouden die gekapt worden, al het afval dat mensen produceren - “we gaan grenzen over”, waarschuwt Reinier van den Berg, “en dat is levensgevaarlijk.”
Dus eigenlijk toch een profeet, oppert Paul Visser. “Dóé iets, roep je. Anders helpen we de wereld de vernieling in.” Maar Van den Berg voelt zich soms meer een roepende in de woestijn: “Wat je ook zegt, morgen wordt er weer meer gevlogen dan ooit. De vervuiling gaat massaal door.”
Ook al ga je bewuster leven en eet je bijvoorbeeld minder vlees, gebruik je minder brandstof en produceer je minder afval, “het voelt als een druppel op de gloeiende plaat”, is de ervaring van Rob Visser. Maar dat is geen excuus, voegt hij er meteen aan toe: “God vraagt niet: wat heeft de ander gedaan? Maar: wat heb jíj gedaan?”
“Van ons wordt gevraagd om onze naaste lief te hebben als onszelf”, vult Reinier aan. “Dat vraagt ook om goede zorg voor de aarde waarop we met deze naaste leven.”
Oervraag
Hoe komt het toch dat de mens de aarde en zijn naasten onrecht aandoet? Voor Van den Berg is dat een ‘oervraag’. “God heeft een prachtige wereld gemaakt waar liefde bestaat tussen God en mens en tussen mensen onderling. Toch zien we op aarde veel haat en vijandschap. Als verklaring kan ik terugvallen op de zondeval. Toch blijft het bij mij dan knagen. Ik kom daar niet uit.”
Hij raakt een gevoelige snaar bij de predikanten. “Waarom doet God niets, bedoel je?” vraagt Paul Visser. Onlangs preekte hij over Genesis 34: Dina wordt verkracht en als wraak slachten haar broers Simeon en Levi alle mannen in de stad Sichem af. “Er voltrekt zich een drama, maar in het hele hoofdstuk komt Gods naam niet voor.”
“Wat betekent dat?” vraagt Rob Visser zich af. “Dat God er dus niet altijd bij is?” Paul Visser: “Waar het me om gaat, is dat we God niet te snel met het kwaad moeten verbinden. Het raakt me en het maakt me boos als mensen het kwaad al te makkelijk op het bord van God schuiven. Kijk eens in de spiegel, denk ik dan. Wíj vertrappen God, wíj verpesten het met elkaar, wíj gaan onze eigengereide gang, dwars tegen Zijn goede wil in. En ja, Hij laat ons dan vaak begaan, Hij is daar niet bij. Tegelijk blijft Hij als geen ander op ons betrokken.”
Vingerwijzingen
“Je kunt je afvragen”, peinst Reinier van den Berg, “hoe God het volhoudt met ons.” Dat verbaast en verrast hem soms. Maar hij gelooft dat God ondanks alles een relatie wil aangaan met mensen. Voor hemzelf, de rationele wetenschapper, was dat niet altijd vanzelfsprekend. Als student had hij “vanuit het hart” belijdenis gedaan, maar in de loop van de jaren was het geloof een gewoonte geworden.
Dat veranderde tijdens een reis in 1996, toen hij met drie anderen in Amerika op jacht ging naar tornado’s. Drie voorvallen raakten hem diep: een schoonmaker die aan hem vroeg of hij wist wie Jezus was, een bijbeltraktaat op de rand van een urinoir - “wie legt dat dáár nu neer?” - en de eenpersoonskamer waar hij in mocht slapen toen ze daar met elkaar om hadden geloot.
Kleine toevalligheden voor een ander misschien, realiseert Van den Berg zich, maar voor hem waren het op dat moment vingerwijzingen van God. Ze zorgden ervoor dat hij zich “stilgezet” voelde. Wat hij niet wist, was dat zijn vrouw en haar zus in Nederland tijdens de reis voor hem hadden gebeden. “Op Schiphol zag ze meteen dat ik een veranderd mens was.”
Zonsverduistering
In de jaren daarna kreeg hij op onverwachte momenten nog meer van God te zien. Zoals in 1999, toen hij met vijftien mensen uit Nederland in de Franse Ardennen verbleef om een totale zonsverduistering te zien. “Zo’n totale verduistering is verpletterend. Het lijkt alsof iemand een schakelaar uitdraait. Binnen 10, 20 seconden zie je een zwarte bal en verschijnen de sterren.”
‘s Ochtends was het flink bewolkt. Bij het ontbijt bad hij daarom hardop - met niet-gelovige mensen erbij - of God het natuurwonder toch wilde laten zien. “Vlak voor het hoogtepunt was de lucht nog helemaal grijs. Maar precies op tijd kwam er een volmaakt gat in het wolkendek, waardoor we de zonsverduistering perfect konden zien.”
Lastig, zoiets - Rob Visser zegt het maar eerlijk. “Dit wordt me te dol, denk ik dan. Houdt God Zich bezig met dit soort alledaagse dingen? Jij weet vast ook van onverhoorde gebeden. Dan ga je toch niet bidden om de zon te mogen zien?” Maar hij realiseert zich ook: “God houdt zich niet altijd aan jouw eigen dogmatiek.”
Zo’n gebed kan bij andere mensen makkelijk in het verkeerde keelgat schieten, realiseert ook Paul Visser zich. “Jij hoeft maar een schietgebed te doen en je krijgt het nog voor elkaar ook! Dan denk ik: hallo, dan weet ik nog wel een paar dingen die urgenter zijn! Aan de andere kant: ik geloof in een God die op de raarste momenten ineens een teken van leven kan geven om iets van Zichzelf te laten zien.”
Boos op God
Reinier van den Berg kent ook de andere kant. Hij vertelt over een periode van slapeloosheid. Avond na avond probeerde hij van alles om in slaap te komen: ontspanning, medicijnen, een extra borrel. Niets hielp. “Ik werd echt boos op God. Ik bad ervoor, maar ik wist ook: God is geen Sinterklaas. Het wonderlijke is dat God niet zorgt dat je alsnog slaapt. Hij zorgde er wel voor dat ik de dag heel goed doorkwam. Toen ik me dat realiseerde, was het venijn eruit.”
Paul Visser herkent zich in dit verhaal. Hij bad lange tijd zijn knieën stuk omdat hij stotterde. Als student theologie wilde hij de zending in, maar de organisatie waar hij solliciteerde, wees hem af vanwege het stotteren. “Dat kwam keihard aan, vooral omdat ik deze weg in geloof was gegaan.”
Hij bad en oefende om van het stotteren af te komen. Tevergeefs, “het ging alleen maar slechter. Op een gegeven moment zei ik: ‘God, als U me vandaag geen antwoord geeft, krijgt U m’n geloof en m’n roeping erbij terug.’ Dat was heftig voor mij, want ik zou niet alleen m’n geloof verliezen, ik zou ook mijn studie voor niets hebben gedaan.”
Hij kreeg antwoord, maar heel anders dan verwacht. “Die dag waren Gods woorden: Mijn kracht wordt in zwakheid volbracht.” Dankzij een nieuwe stottertherapie kreeg hij het probleem daarna steeds meer onder controle. Af en toe hapert hij nog. “Maar ik heb nooit meer gebeden dat God het stotteren zou verhelpen”, zegt hij. “Maar wel: ‘Laat Uw kracht in mij zijn.’ En dat is gebeurd, tot op de dag van vandaag.”
Zegen
Rob Visser vat het samen: “Geloven is dus ten diepste ervaren. Je stelt je open voor een wereld die je zelf niet in de hand hebt. Dat geldt ook voor jou, Reinier, nu je met PyrOil begint. Je weet niet of dit project gaat lukken. Het geheim is hoe je God als kameraad kunt blijven zien, ook al mislukt dit.”
Zo ervaart hij het ook, bevestigt de voormalige weerman. Samen met het team bidt hij iedere dag voor het bedrijf, maar dat is geen garantie. “Het project kan mislukken, maar dan komt er misschien weer een andere kans.”
“We verwarren zegen soms met succes”, weet Paul Visser. “Maar dat is niet hetzelfde. Zegen betekent dat God je ziet, door alles heen en ondanks alles. Hij gaat met je mee.”
Dit interview verscheen in magazine Petrus. Neem een gratis abonnement:
Abonneer nu
Sjaak Verboom
