Pastoraat is een van de kerntaken van de kerk. Waarom zou je dit pastoraat niet aanbieden op de school in je buurt? Op de P. Oosterleeschool in Den Haag gebeurt dit al jaren door een van de medewerkers van de Kinderwinkel.
Al jaren is een van de medewerkers van de Kinderwinkel in Den Haag een dag per week op de P. Oosterleeschool te vinden. De medewerker biedt hier de kinderen op ‘De Bank’ individueel een moment van oprechte aandacht. Daar ontbreekt het voor deze kinderen nog wel eens aan. Kinderpastoraat op school: tot volle tevredenheid van iedereen.
Zowel de P. Oosterleeschool als De Kinderwinkel staan in de wijk Moerwijk, een van de slecht bekend staande wijken in Den Haag. Voor Petra Kruisselbrink, de kinderwerker uit de Kinderwinkel is het echter vooral een prachtwijk: “Kijk eens om je heen, je hebt hier allemaal mooie parkjes en er gebeuren hier zoveel mooie dingen!” Tegelijkertijd weet Petra ook dat veel kinderen in de wijk al veel meegemaakt hebben en hun thuissituatie lang niet altijd ideaal is. Voor deze kinderen en tieners willen Petra en haar collega Marijke Beker wat betekenen.
De Kinderwinkel, een tweede thuis
Ruim 20 jaar geleden startte vanuit de Marcuskerk, die in dezelfde wijk staat, de Kinderwinkel. Met tal van activiteiten wil de Kinderwinkel kinderen en tieners uit de wijk een veilige plek bieden. De Kinderwinkel staat in een wat sombere straat van Moerwijk, waar de mannen soms in groepjes tot bijna voor de voordeur van de Kinderwinkel hun waterpijp roken. Binnen oogt het gezellig, warm en licht. In de kelder staan kasten vol spelletjes en knutselmaterialen, een kist vol verkleedkleren en een heel aantal voetbal- en airhockeytafels. Petra en Marijke organiseren samen met zo’n 40 vrijwilligers onder andere het tienerrestaurant, bieden huiswerkbegeleiding, hebben een jongens- en een meidenclub, vertellen bijbelverhalen met Godly Play en bieden ook tijdens vakanties allerlei activiteiten aan. Kortom, er valt genoeg te doen en te beleven voor de kinderen en tieners van Moerwijk.
De Kinderwinkel is dan ook niet meer weg te denken uit de wijk. “Maar we zijn geen kinderopvang!”, reageren Petra en Marijke fel. “Wij willen kinderen en tieners gewoon een veilige plek bieden. Toen een van de jongeren moest uitleggen wat de Kinderwinkel voor hem betekende, hakkelde hij wat en zei vervolgens: ‘Nou ja, de Kinderwinkel is gewoon mijn tweede thuis’. Dat is precies wat we willen zijn!”
Een veilige plek, ook op school
Een dag per week is Marijke op de P. Oosterleeschool te vinden. Daar beoogt zij hetzelfde als in de Kinderwinkel: kinderen een veilige plek bieden. Op ‘De Bank’ voert Marijke gesprekjes met leerlingen. In een spreekkamertje van de school krijgen kinderen per keer zo’n 20 minuutjes echte aandacht en kunnen ze in alle rust vertellen wat hen bezig houdt en wat ze dwars zit.
Soms doet Marijke gewoon een spelletje met ze. Een aantal van de kinderen komt jarenlang bijna wekelijks langs. Andere kinderen ziet Marijke af en toe. Zowel de ouders, de leerkracht als de kinderen zelf, kunnen een gesprek aanvragen en ouders moeten hiervoor toestemming geven. “Eigenlijk is een dag in de week veel te weinig. Ik zou er wel vijf dagen aan de slag kunnen. Als je hoort, wat er allemaal speelt! En dan hoor ik natuurlijk nog maar een stukje.” Wat de kinderen tegen Marijke vertellen, blijft bij Marijke. Soms stimuleert ze kinderen wel het er ook met iemand anders over te hebben of vraagt ze hen het te mogen bespreken met iemand anders binnen de school. “Ik vind het belangrijk dat die kinderen zich veilig bij mij voelen om hun verhaal te doen.”
Blijvend werken aan goede relaties
Petra, die bijna vanaf de oprichting bij de Kinderwinkel betrokken is, ziet veranderingen in de betrokkenheid van zowel de kerk als de school. Aanvankelijk werd het project breed gedragen door veel gemeenteleden uit de Markuskerk. Nu dit meer een netwerkgemeente geworden is, is het moeilijker om vrijwilligers te vinden en is de betrokkenheid op de school kleiner geworden. De kerkenraad zoekt momenteel naar wegen om de betrokkenheid binnen de gemeente te vergroten.
Een aantal jaar geleden kende ieder teamlid van de P. Oosterleeschool het werk van de Kinderwinkel en ‘De Bank’ goed en was hier ook enthousiast is. Petra en Marijke merken dat deze kennis minder geworden is en dat het voor een aantal teamleden ook niet meer vanzelfsprekend is dat de kerk zich bezig houdt met de school. Dit geldt vooral voor teamleden die zelf geen christelijke achtergrond hebben. “Daarom waren we erg blij dat het team een aantal weken geleden tijdens een teamdag in de Kinderwinkel wilde komen lunchen. Wij zijn er namelijk zelf van overtuigd dat de Kinderwinkel en de kerk de school echt iets te bieden hebben en een aanvulling kunnen zijn op wat de school biedt. Juist tijdens zulke ontmoetingen kunnen we dat goed voor het voetlicht brengen.”
Pastoraat als meerwaarde voor de school
In een wijk als Moerwijk komt er veel op de leerkrachten af. Veel leerlingen vragen extra aandacht en hebben extra zorg nodig. Vaak kunnen de leerkrachten hun leerlingen daardoor niet geven wat ze hen zouden willen geven. Petra en Marijke en de vrijwilligers kunnen de leerkrachten daadwerkelijk ondersteunen door de een-op-een ontmoetingen op ‘De Bank’ en door de activiteiten en de aandacht die ze de leerlingen via de Kinderwinkel bieden.
Tijdens deze activiteiten gaan Petra en Marijke regelmatig in op incidenten uit de klas. Zo merkte Marijke dat er onder de meiden veel ruzie in de klas was. Tijdens de meidenclub hielp ze hen met het programma ‘Over de streep’ op een goede manier met elkaar om te gaan. “De meiden konden hierna in de klas beter met elkaar omgaan!” Ook op het gebied van de godsdienstige vorming zien Petra en Marijke mogelijkheden. “Veel leerkrachten hebben zelf niets of weinig met de Bijbel. In de Kinderwinkel werken we met Godly Play. Deze manier van werken met Bijbelverhalen sluit heel goed aan bij de kinderen in deze wijk. We zouden het graag ook op school willen uitproberen.”
Schoolpastoraat: niet alleen in Moerwijk
Niet alleen Moerwijk heeft het schoolpastoraat een lange traditie. Ook op andere plekken in het land zijn predikanten, kerkelijk werkers en jongerenwerkers met dit doel op school te vinden. Soms structureel en wekelijks, andere keren meer incidenteel, bijvoorbeeld rond een overlijden. En steeds zien zowel de school als de kerk de waarde van deze vorm van pastoraat. Pastoraat, het is een kerntaak van de kerk. Het voorbeeld van ‘De Bank’ in Moerwijk laat zien dat dit pastoraat niet hoeft te stoppen bij de grenzen van de kerk, maar ook binnen de schoolmuren een plek kan hebben.
Over de Kinderwinkel en 'De Bank'
Organisatorisch zijn de Kinderwinkel en ‘De Bank’ verbonden aan zowel de P. Oosterleeschool als de Marcuskerk. Beiden leveren bestuursleden voor Stichting Missionair Jeugdwerk Moerwijk. De dagelijkse leiding van zowel de Kinderwinkel als de Bank ligt bij SteK Den Haag.
Fotograaf: Rogier Cheng
