Een klein groepje kerkgangers? Dat biedt ruimte voor creativiteit. In Langezwaag (Friesland) wordt de gewone kerkdienst af en toe vervangen door een bijeenkomst contextueel bijbellezen. “Je gaat veel bewuster met de tekst aan de slag dan wanneer je naar een preek luistert."
Op zondag zitten er gemiddeld 25 tot 30 mensen in de kerk van de Protestantse Gemeente Langezwaag Luxwoude Jonkerslân, een grijze, gemoedelijke gemeente die zichtbaar wil zijn in het dorp. De afgelopen tijd experimenteerde de gemeente met de methode 'Op verhaal komen', een proces van contextueel bijbellezen. Het verving enkele keren de normale kerkdienst. Gemeentelid en ouderling Leo Veldman: "Je begint met elkaar in een grote kring. Na opening, gebed en zingen ga je in groepjes met elkaar in gesprek. Je begint niet bij de bijbeltekst maar bij een actueel thema, iets waar het schuurt of waar we onrecht tegenkomen. We hebben thema’s besproken als ‘gastvrijheid’ (met de input van twee pleegouders over hun ervaringen), ‘geloof en twijfel’, en ‘vragen en ontvangen’. Bij dat laatste thema lazen we als tekst het Onze Vader. Ik herinner me nog goed dat ik me door het gesprek erover ineens realiseerde dat er om het dagelijks brood wordt gevraagd. Niet om brood voor morgen of voor de hele week; vraag alleen wat je nodig hebt. Het is eigenlijk een pleidooi tegen hebberigheid.”
Vaste patronen doorbreken
Het is mooi om op deze manier met elkaar te spreken en te vieren, vindt Veldman. “Je wordt bepaald bij de tekst en gaat er veel bewuster mee aan de slag dan wanneer je naar een preek luistert. Je leert je mede-kerkgangers kennen en hoort hoe zij ergens over denken en naar een bepaalde tekst kijken. Het is leuk de verschillen te zien; de een wordt geraakt door een paar specifieke woorden, de ander richt zich op een verhaal als geheel. Mensen komen met dingen die je zelf niet bedenkt.”
Een toegevoegde waarde vindt hij ook dat je in een andere samenstelling met elkaar in gesprek raakt. “Bij de koffie zoek je vaak dezelfde mensen op. Nu doorbreek je de vaste patronen en dat is goed.” Er zijn genoeg thema’s om met elkaar te bespreken en met bijbelverhalen te verbinden, vindt hij. “Ik zou een volgende keer graag eens praten over het oefenen van nederigheid, of over polarisatie en de manier waarop mensen hun mening vormen en aan de haal gaan met kleine stukjes informatie.”
Het proces van contextueel bijbellezen werd in Langezwaag begeleid door de predikant, maar volgens Veldman is dat niet noodzakelijk. “Het is belangrijk dat er iemand is die een gesprek kan faciliteren en een prettige en veilige sfeer kan scheppen waarin mensen met elkaar in gesprek kunnen gaan. Iemand die de verschillende inzichten naar boven weet te halen. Met een goede voorbereiding kunnen anderen dit prima begeleiden. Ik raad het andere gemeenten van harte aan, ga het gewoon doen!”
Kans voor de dorpskerk
Zo kun je de kerkdienst dus ook vormgeven. Een kans voor de dorpskerk! Samen bijbellezen rond een thema dat leeft in de gemeenschap verbindt mensen met elkaar en kan het geloof verdiepen. Ook als je als dorpsgemeente een keer geen predikant kunt vinden, kun je hiermee aan de slag. De methode is ook heel geschikt voor een gespreksavond of bijbelstudie.
Contextueel bijbellezen haalt thema’s die leven in een dorp naar boven. Zoals in Langezwaag het thema ‘gastvrijheid’ heel concreet werd door de verhalen van twee pleegouders, zo kunnen onderwerpen als vergrijzing, het tekort aan betaalbare woningen voor jongeren, klimaat of landbouw in een ander licht komen te staan als het dagelijkse leven van de dorpsbewoners naast een bijbeltekst wordt gelegd. Het bijbelverhaal wordt opnieuw ontdekt en het dagelijks leven komt in een bijbels perspectief te staan.
Meer informatie over de methode ‘Op verhaal komen’ vindt u op kerkinactie.nl/bijbellezen.
